Oorlogstekeningen

De tweede wereldoorlog heeft altijd  een bepaalde aantrekkingskracht op mij gehad. Ik ben natuurlijk niet geboren in de oorlog maar heb er  veel over gehoord van mijn ouders en later mijn schoonouders. Elk jaar tracht ik een klein stukje te schrijven op facebook voor mijn kinderen en kleinkinderen over het redden van de joden.  De voorvaderen van mijn man, hebben met veel overgave honderden jodenkinderen van de concentratiekampen gered. Daar is altijd iets over te vertellen.

De kinderen die de opa van mijn man heeft gered hebben geluk gehad, toch zijn er ontzettend veel kinderen omgekomen in de concentratiekampen, door vergassing, honger en ellende.

Opeens bedacht ik mij dat er ook kunst gemaakt moet zijn in de oorlog. Ik kwam er achter dat in concentratiekampen  veel tekeningen zijn gemaakt door kinderen. Zij laten zien hoe gruwelijk deze oorlog was. De meeste kinderen, die onderstaande tekeningen maakten, zijn omgekomen in de gaskamers, door honger, ziekte of ellende..

Tekening gemaakt met kleurpotlood in het concentratiekamp door de 12-jarige Malvin Lowova . Zij overleed tijdens haar gevangenschap.
Deze tekening werd gemaakt door Helga Weissova. Zij werd bevrijd op haar veertiende jaar
Pavel Sonnenschein tekende het concentratiekamp. Hij overleed op zijn 13e jaar.

Deze tekeningen zijn bewaard gebleven door de Oostenrijkse vrouw Friedl Dicker-Brandeis. Zij werd in 1942 naar concentratiekamp Theresienstadt gedeporteerd en gaf tekenles aan de kinderen. Ze hoopte dat door het tekenen de kinderen hun emoties beter de baas konden blijven. In 1944 vertrok Friedl, geheel vrijwillig om bij haar man te blijven, naar Auschwitch. Ze nam een koffer met 4500 kindertekeningen mee. Friedl heeft het concentratiekamp niet overleefd, zij stierf een jaar voor het einde van de oorlog. Haar man overleefde en ontfermde zich over de tekeningen. Regelmatig vinden er expositie’s plaats waarbij tekeningen worden getoond.

 

Oorlogsafbeeldingen van vrouwen

Het vastleggen van het leven in een concentratiekamp was een problematische  klus. Materiaal was moeilijk aan te komen en mocht niet gezien worden door de bewakers.

Aat Breur

Deze verzetsstrijdster werd in 1942 gearresteerd en overgebracht naar Ravensbruck. Aat had gestudeerd aan de Koninklijke academie voor Beeldende kunsten in Den-Haag. De ergste verschrikkingen kon zij niet tekenen. Het was te heftig. Wel tekende zij een vrouw die met een leeg kroesje stond te wachten naast een lege pan soep.

Ook tekende zij de dodenkar die dagelijks af en aan reed. 

 

De Grote tent.
Eind 1944 was de situatie onhoudbaar geworden in kamp Ravensbrück. Het kamp was overvol en tussen de barakken werd een tent geplaatst voor de nieuwkomers. In deze tent stierven soms meer dan 20 vrouwen per dag. De SS durfde de tent niet meer in uit angst voor besmetting.

 

Portret van een overleden meisje.
Getekend als aandenken voor haar familie. Het is de veertienjarige Jolan Lebovic uit Kroatië. In de ziekenbarak werd Aat soms gevraagd een portret van een overledene te maken voor het lichaam weggehaald en vernietigd zou worden. De portretten moesten snel worden gemaakt.

Aat Breur overleefde het concentratiekamp. Zij overleed in 2002 te Amsterdam.

 

Kijk voor meer tekeningen die tijdens de tweede wereldoorlog zijn gemaakt op https://nl.pinterest.com/greetbogaard/oorlogstekeningen/

2 thoughts on “Oorlogstekeningen

  1. GJ zegt:

    Hallo Greet,
    Weet je wie de tekening van het hekwerk dat in vogels overgaat heeft gemaakt?
    Ik bedoel bovenaan je pagina.

    Deze is erg ontroerend…..

    • Greet zegt:

      Hai,

      Ja fantastische tekening he…Ik weet het niet wie deze tekening heeft gemaakt maar ga het voor je opzoeken. Ik wil het eigenlijk zelf ook weten..

      vriendelijke groet

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *