Tussen acrylverf en olieverf zie je grote verschillen. Olieverf wordt al eeuwen lang gebruikt terwijl acryl nog een vrij jong schildersmedium is. Het verschil tussen deze twee zit hem in het bindmiddel.
Pigment plus bindmiddel is de eigenlijke verf.
Olieverf heeft als bindmiddel olie (lijnolie) en bij acrylverf is dat een soort plastic-achtige, latex stof.
Olieverf
Honderden jaren geleden, om precies te zijn vanaf de 15e eeuw, maakte de kunstenaar zelf zijn verf om mee te schilderen. Pigmenten werden gemengd met lijnolie. Vroeger waren er weinig pigmenten verkrijgbaar. De pigmenten die werden gebruikt waren meestal organisch. Dat wil zeggen dat ze oorspronkelijk van dieren of planten afkomstig waren. Kraplak bijvoorbeeld, werd gemaakt met pigment die werd gewonnen uit de bijwortels van de meekrapplant.
Door een aantal bewerkingen, met bijvoorbeeld zwavelzuur werd een poeder gewonnen die de rode kraplakkleur laat zien.
Het sepia-pigment werd vroeger gewonnen uit de inktzak van de zeekat.
Oker is een zogenaamd aardpigment. Oker wordt gewonnen uit bodems met een relatief hoog gehalte aan ijzeroxidehydraat.
Oker wordt sinds de oudheid veel in de schilderkunst gebruikt omdat het goed dekkend en lichtbestendig is.
Ultramarijn is een blauw pigment dat gewonnen wordt uit lapis lazuli, een kostbare halfedelsteen. Lazuriet geeft aan lapis lazuli de karakteristieke blauwe kleur.
Er zijn nog veel kunstenaars die voor deze (dure) pigmenten kiezen hoewel er al lang duurzame, superieure vervangers op de markt zijn.
Olieverf heeft honderden jaren overleefd en de duurzaamheid is bekend. Er treedt in de loop der jaren wel wat verkleuring op, wat acrylverf niet lijkt te doen. Hoewel we nog niet weten of dit op de langere termijn gebeurt.
Met olieverf zijn ook rijkere, levendige kleuren mogelijk. Acryl droogt wat donkerder op, wat olieverf weer niet doet. De droogtijd van olieverf is een belangrijk aspect om als beginnend schilder in ogenschouw te nemen. Het kan dagen of zelfs weken duren voordat een olieverfschilderij is opgedroogd. Olieverf die in een dunne laag is geschilderd, kan wel een half jaar nodig hebben om te drogen. Meerdere dikke lagen olieverf kunnen wel een droogtijd van 5 jaar vergen.
Een goede tip om de droogtijd te versnellen, is het in de zon zetten van een olieverfschilderij. Mijn eerste olieverfschilderijtje was een eekhoorn. Ik heb er echt maanden over gedaan voordat het echt helemaal droog was. Uiteindelijk zette ik het in het zonlicht en toen ging het drogen echt sneller.
Wanneer je hebt geschilderd met olieverf, kost het meer tijd en moeite om je kwasten, handen etc. schoon te maken met terpentijn, wat ook nog eens een ongezonde chemische vloeistof is.
Kort gezegd zijn de voordelen van olieverf:
Na droging oogt de verf precies hetzelfde, zoals deze op het doek is aangebracht. Géén kleurveranderingen of volumeverlies.
De uiteindelijke penseelstreek blijft behouden. De nat in nat techniek, alla prima, kan met olieverf perfect worden gedaan omdat deze verf zo lang nat blijft. Olieverf heeft een intense, diepe kleur met een hoge glansgraad.
Gelaagd schilderen wil zeggen dat het schilderij wordt opgebouwd uit verschillende lagen. Een volgende laag kan pas worden opgezet als de voorgaande laag zo droog is dat ze niet meer oplost. Een absolute ‘MUST’ voor de kwaliteit van het schilderij.
Vet over mager schilderen betekent dat je eerst heel erg dun (veel oplosmiddel) met schilderen begint. Elke laag die je daarna aanbrengt wordt minder oplosmiddel toegevoegd aan de verf. Uiteindelijk gebruik je de pure olieverf. Een schilderij wat op deze manier wordt opgebouwd geeft een mooie hechting en diepte aan de afbeelding.
Acrylverf
In de jaren ’50 is acrylverf ontwikkeld om duurzame schilderijen mee te maken. Deze kunstschildersverf was stukken goedkoper dan olieverf.
Schilderijen gemaakt met acrylverf werden in openbare ruimtes opgehangen. Het alkalibestendige bindmiddel in deze verfsoort, bleek goed bestand tegen cement en beton. Na verloop van tijd kregen kunstenaars belangstelling voor dit medium met zijn vele mogelijkheden. De korte droogtijd maakt acrylverf populair bij de kunstschilder. Sneller drogen betekent sneller kunnen werken. Uit commercieel oogpunt is dit voor veel kunstschilders aantrekkelijk.
In principe kan acrylverf op vrijwel elke ondergrond worden aangebracht. Houtwerk, aardewerk, papier en hout lenen zich uitstekend om met acrylverf op te schilderen.
Omdat acrylverf ongevoelig is voor droogte, licht, vocht en temperatuur, zijn acrylschilderijen van goede kwaliteit. Wel altijd na het schilderen direct je kwasten reinigen met water,anders worden ze hard en worden ze onbruikbaar. Heb je geen tijd zet ze dan in het water, maar niet te lang.
Je kunt acrylverf er als olieverf uit laten zien door de verf in een paar keer dik op te brengen en de laatste laag verf te mengen met een glansmedium, of je spuit er een glansvernis op.
Leuke en handige tips bij het gebruik van olieverf en acrylverf
Olieverf
1. Bij het gebruik van olieverf zul je merken dat de witte verf het snelste op is. Koop dus een grote tube witte verf. (Dit geldt trouwens ook voor acrylverf)
2. Koop nooit van die pakketjes olieverf bij Kruidvat of Action. Is meestal slecht van kwaliteit.
3. Gebruik nooit ivoorzwart als onderlaag. Olieverf droogt van zichzelf al langzaam. Zwarte verf duurt nog een keer zo lang.
4. Een olieverfschilderij mag je gaan vernissen, wanneer de olieverf door en door droog is.
5. Bij een goedkope ondergrond altijd een extra gesso-laag aanbrengen. Je verf hecht dan beter.
6. Bedenk voordat je lijnolie aan je olieverf toevoegt, dat deze in de toekomst wat gelig kan verkleuren.
7. Wanneer je je schilderij sneller wil laten drogen is in zonlicht zetten een snelle manier van drogen. Ultraviolette straling zorgt hier voor.
Acrylverf
1. Is je acrylschilderij mislukt? Geen nood, je kunt er gemakkelijk over heen schilderen. Zelfs een lichte kleur over een donkere tint is goed mogelijk.
2. Acrylverf kun je er uit laten zien alsof je met olieverf hebt geschilderd. Kijk hierboven onder de kop acrylverf hoe je dat moet doen.
3. Acrylverf is goedkoop en verkrijgbaar in elke kleur die je maar wil.
4. Een olieverfschilderij kan worden gerealiseerd met een achtergrond van acrylverf. Drogen gaat sneller, dus je kunt eerder met je schilderij beginnen.
Omgekeerd is het bijna niet te doen..
Kijk voor wat inspiratie op mijn bord olieverfschilderijen https://nl.pinterest.com/greetbogaard/olieverfschilderijen/
Leuk dat je geïnteresseerd bent in kunst en creatief bezig zijn. Ik ben Greet Bogaard, geboren in 1954 en getrouwd met Jan. Ik werk als auteur voor een tekstbureau en mede daardoor is het idee ontstaan om een website/blog te starten. De combinatie schrijven en kunst maken is helemaal mijn ding! Kunst maken en creatief bezig zijn doe ik bijna elke dag. Ik vind echt àlles leuk om te doen! Van beeldhouwen tot schilderen en tekenen. Maar ook het werken met inkt en pastelkrijt doe ik zeer regelmatig.
Beste Greet, Misschien dat je me kunt helpen….Ik wil graag een muurschildering (op behang)maken met acrylverf. Maar ik wil nat-in-nat werken, zodat ik kleuren in elkaar kan doen overlopen. Hoe pak ik dat aan? Weet jij dat? Ik heb verf droogvertrager in huis en lijnolie gekocht, maar kan nergens vinden wat dan de verhoudingen zijn en zo. Kun jij me helpen? Hartelijke groet, Hennie Ebbers
Hai, dat lijkt me een heel project zeg. Wat ik zou doen is…het behang van de muur verwijderen. De ondergrond moet namelijk glad en wit geverfd zijn. Gewone witte, goedkope muurverf gebruiken en 48 uur laten drogen. Verf op waterbasis gebruiken, dus acrylverf is top. Geen te dikke kwasten gebruiken. De essentie ligt in de details. Zowel zachte penselen gebruiken maar ook stugge kwasten kunnen een bijdrage leveren. Je hebt op zijn minst 3 verschillende diktes van kwast nodigDoor TE veel water te gebruiken krijg je druipers, dus nat in nat…Mmm weet ik niet of dat kan. Ik zou het eerlijk gezegd niet doen. Niet al te donkere kleuren gebruiken. Dikke, zwarte lijnen kunnen nogal in het oog springen, of je moet dit juist wel willen natuurlijk. Doe een beetje kennis op over het mengen van kleuren voordat je de muurschildering gaat maken. Vooral wanneer je meerdere kleuren gebruikt is het belangrijk om de juiste kleuren te mengen
Echt! ik hoop dat het je lukt. Ik zou het resultaat graag zien!
Lieve groet Greet
Bedankt voor dit prettige artikel! Ik twijfelde of ik niet van olieverf naar acryl zou overstappen, maar het constant blijven van de kleur vind ik erg prettig.
Mogelijk ook een waardevolle toevoeging aan dit artikel is dat je met liquine (“liquin”) je olieverf minder stug kunt maken – en de olieverf binnen een paar uur droog is! Ontdekt via een gerenommeerd kunstenaar, tijdens een workshop.
Deze substabtie kan online en in hobbywinkels worden aangeschaft.
Hoi Felice,
Bedankt voor de tip. Ik ga daar zeker wat mee doen!
groet